ΕΙΔΟΜΕΝΗ: ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΞΥΛΟΚΟΠΟΥΝΤΑΙ ΚΑΙ ΠΕΦΤΟΥΝ ΘΥΜΑΤΑ ΔΙΑΚΙΝΗΤΩΝ

Για άδικο διαχωρισμό προσφύγων με βάσει την εθνικότητα, αλλά και για απάνθρωπη μεταχείριση, μιλά η οργάνωση Human Rights Watch, μετά από επίσκεψη στην Ειδομένη.

«Απελπισμένοι άνθρωποι που είναι λάθος εθνικότητας στερούνται το δικαίωμα να προχωρήσουν, ξυλοκοπούνται από τους συνοριοφύλακες και πέφτουν θύματα διακινητών», αναφέρει ο Πέτερ Μπούκερτ, διευθυντής περιστατικών έκτακτης ανάγκης της Human Rights Watch σε ανακοίνωση που εξέδωσε η οργάνωση.

Έπειτα από τριήμερη επίσκεψη της οργάνωσης στα τέλη Ιανουαρίου στο συνοριακό σταθμό της Ειδομένης, οι άνθρωποι της Human Rights Watch έγιναν μάρτυρες δεκάδων περιστατικών όπου οι άνθρωποι επιστρέφονταν από την ΠΓΔΜ στην Ελλάδα γιατί δεν ήταν από τη Συρία, το Ιράκ ή το Αφγανιστάν.
Ανάμεσά στους ανθρώπους που μίλησε η Human Rights Watch ήταν πολίτες του Ιράν, της Λιβύης, της Σρι Λάνκα, του Πακιστάν, του Μαρόκου, της Αλγερίας, του Μπαγκλαντές, της Παλαιστίνης (από το Λίβανο και τη Γάζα), της Σομαλίας και της Ερυθραίας που είχαν ταξιδέψει στην Ελλάδα μέσω Τουρκίας, αναφέρει η οργάνωση.
Ενώ μερικοί από αυτούς μπορεί να είναι μετανάστες με μικρή πιθανότητα απόκτησης ασύλου, άλλοι φαίνεται να έχουν ισχυρές υποθέσεις ασύλου, προσθέτει η οργάνωση.
Σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιεύει το ΑΠΕ, κάποιες από τις εθνικότητες που έχουν αποκλειστεί, έχουν υψηλό μέσο όρο στα ποσοστά αναγνώρισης προστασίας σε ολόκληρη την ΕΕ. Περιλαμβάνουν Ιρανούς, στο 65% των οποίων χορηγήθηκαν προστασία κατά το τρίτο τρίμηνο του 2015, Σομαλούς (59% κατά την ίδια περίοδο) και Λίβυους (57%).
Το να μην επιτρέπεται σε κάποιον να υποβάλει αίτηση ασύλου εξαιτίας της εθνικότητάς του έρχεται σε αντίθεση με το δικαίωμα στο άσυλο που ορίζεται ρητά στην Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπογραμμίζει η οργάνωση.

Ο Γολγοθάς των προσφύγων
Ο Χοσεΐν Φατεμιζαντέ, ένας πολιτικός ακτιβιστής από το Ιράν (του οποίου το όνομα έχει αλλάξει, όπως και εκείνα των άλλων συνέντευξη για λόγους ασφαλείας), είπε στη Human Rights Watch ότι φυλακίστηκε για πέντε χρόνια στη διαβόητη φυλακή Εβίν του Ιράν για τη συμμετοχή του το 2009 στις διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας στην Τεχεράνη, και διέφυγε από το Ιράν για να αποφύγει άλλα τρία χρόνια φυλάκισης. Οι ελληνικές αρχές στα σύνορα της Ειδομένης αρνήθηκαν να του επιτρέψουν να προχωρήσει γιατί ήταν Ιρανός.
Ο Σαμάντ Αχαντί, 38 ετών, Αφγανός, περιέγραψε ότι διέφυγε στο Ιράν με την 27χρονη Ιρανή σύζυγό του, Αμινέ, αφού η οικογένειά της απείλησε να σκοτώσει το ζευγάρι επειδή δεν αποδέχεται το γάμο τους. Στα σύνορα με την ΠΓΔΜ, αξιωματούχοι είπαν στο Σαμάντ ότι θα μπορούσε να προχωρήσει εκείνος, όντας Αφγανός, αλλά ότι η Ιρανή σύζυγός του όχι.

Άθλιες οι συνθήκες στα σύνορα-Σοκάρουν οι διηγήσεις
Οι άνθρωποι επιστρέφουν στην Ελλάδα σε μια παραμεθόρια περιοχή με κακές συνθήκες, αντί για ένα άρτια εξοπλισμένο στρατόπεδο διέλευσης που έχει συσταθεί από οργανισμούς βοήθειας, υποστηρίζει η οργάνωση. Ανίκανοι να προχωρήσουν νόμιμα, οι άνθρωποι όλο και περισσότερο προσπαθούν να διασχίσουν τα σύνορα ανεπίσημα, όπου αντιμετωπίζουν τη βία από τους φρουρούς της ΠΓΔΜ.
Η Human Rights Watch πήρε συνεντεύξεις από αρκετούς ανθρώπους, οι οποίοι κατήγγειλαν άγριο ξυλοδαρμό από τους συνοριοφύλακες της ΠΓΔΜ, και διεθνείς παρατηρητές που εργάζονται στα σύνορα, δήλωσαν ότι βλέπουν τακτικά μετανάστες που προσπάθησαν να εισέλθουν στην ΠΓΔΜ παράνομα με διάφορους τραυματισμούς και σπασμένα άκρα και πιστεύουν ότι ήταν από χτυπήματα των συνοριοφυλάκων της ΠΓΔΜ.
Ο Σάιρους, 24 χρονών, αιτούμενος άσυλο από το Ιράν, είπε στη Human Rights Watch ότι είχε μπει παράνομα στην ΠΓΔΜ από την Ελλάδα μία νύχτα στα τέλη Ιανουαρίου το 2016, μαζί με μια ομάδα περίπου 35 Ιρανών. Πιάστηκαν από τον στρατού της ΠΓΔΜ και ξυλοκοπήθηκαν άγρια:
«Μας αποκαλούσαν τρομοκράτες. Μέσα στη νύχτα, έδειραν τον φίλο μου Ματζίντ, με αποτέλεσμα να σπάσει η μύτη και το κρανίο του. Στη συνέχεια, μας γύρισαν πίσω στα σύνορα και μας άφησαν εκεί. Πήγαμε τον Ματζίντ στο γιατρό, και τώρα είναι στην Αθήνα για θεραπεία. Μερικοί από τους άλλους έπεσαν θύματα ληστείας. Τους ακούσαμε να λένε ότι οι στρατιώτες τους έκλεψαν τα κινητά τηλέφωνα και τα χρήματά τους».
Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για τους συνοριοφύλακες να βιαιοπραγούν εναντίον των αιτούμενων άσυλο και των μεταναστών, δήλωσε η Human Rights Watch. Αυτό πρέπει να σταματήσει και οι φύλακες θα πρέπει να λογοδοτήσουν.

Η οργάνωση εκφράζει ανησυχία για τους διακινητές
Η Human Rights Watch εκφράζει επίσης ανησυχία για τους διακινητές, που εκμεταλλεύονται τους αιτούμενους άσυλο και τους μετανάστες που έχουν εγκλωβιστεί στην Ελλάδα, λόγω της αύξησης των συνοριακών περιορισμών. Σε συνεντεύξεις με τη Human Rights Watch, τις ομάδες βοήθειας και αξιωματούχους των Ηνωμένων Εθνών εντοπίστηκαν πολύ ανησυχητικά κρούσματα εκμετάλλευσης.
Οργανωμένες ομάδες διακινητών προσφέρουν ψεύτικα χαρτιά και μεταφορά στο Βελιγράδι ή τη Γερμανία έναντι 1.200 δολαρίων κατ’ ελάχιστον. Οι περισσότεροι αιτούμενοι άσυλο και μετανάστες στη συνέντευξη περιγράφουν πως προσεγγίστηκαν από διακινητές στην πλατεία Βικτωρίας στην Αθήνα, σε βενζινάδικο στο Πολύκαστρο, ή στην περιοχή της Ειδομένης στα σύνορα. Οι διακινητές συχνά συλλέγουν τα εκβιαστικά τέλη, στη συνέχεια, εγκαταλείπουν τους αιτούμενους άσυλο και τους μετανάστες χωρίς να τους βοηθούν να διασχίζουν τα σύνορα ή να συνεχίσουν το ταξίδι τους, καταγγέλλει η Human Rights Watch.

Ο καταυλισμός της Ειδομένης
Ανθρωπιστική ομάδες, συμπεριλαμβανομένης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα (ΓΧΣ), έχουν δημιουργήσει έναν καταυλισμό στα σύνορα με μόνιμη βοήθεια. Ο καταυλισμός της Ειδομένης μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι 1.200 άτομα σε θερμαινόμενες σκηνές με κρεβάτια, τροφή, νερό και κατάλληλες εγκαταστάσεις υγιεινής, αλλά, τουλάχιστον στο τέλος του Ιανουαρίου, μόνο περίπου το ένα τρίτο του στρατοπέδου είχε καταληφθεί, παρατηρεί η οργάνωση.
Στην ανακοίνωσή της η οργάνωση κάνει επίσης λόγο για «ατελές σύστημα ασύλου στην Ελλάδα». Η Ελληνική Υπηρεσία Ασύλου έχει δημιουργήσει ένα σύστημα για ραντεβού σχεδόν αποκλειστικά μέσω του Skype, ενώ η έλλειψη προσωπικού και των διερμηνέων και των τεχνικών δυσκολιών σημαίνει ότι οι άνθρωποι συχνά πρέπει να προσπαθούν για εβδομάδες για μια συνέντευξη. Χωρίς επαρκή πρόσβαση στην εγγραφή για καταχώρηση ασύλου, οι άνθρωποι εξακολουθούν να διατρέχουν κίνδυνο κράτησης και απέλασης ως παράνομοι μετανάστες.
Όσοι υποβάλλουν αίτηση για άσυλο, μπορεί να κρατηθούν έως και για διάστημα έξι μηνών μέχρι το αίτημά τους να εξεταστεί, χωρίς διερεύνηση εναλλακτικών λύσεων ή για το αν είναι αναγκαία ή αναλογική κράτησή τους. Πολλοί αιτούμενοι άσυλο και πρόσφυγες, συμπεριλαμβανομένων παιδιών, έχουν αφεθεί χωρίς βοήθεια από την κυβέρνηση και είναι άποροι, άστεγοι, ή ζουν σε ακατάλληλες συνθήκες, σύμφωνα με την οργάνωση.