ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ ΤΗΣ ZAMAN ΝΟΙΩΘΟΥΝ ΣΑΝ ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΙ: «ΔΙΝΟΥΜΕ ΑΓΩΝΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΤΕΙΧΟΣ ΤΟΥ ΦΟΒΟΥ»

«Το πιθανότερο είναι ότι τα πράγματα θα χειροτερέψουν κι άλλο. Μπορεί να δούμε ακόμη πιο επιθετικές κινήσεις από τον Ερντογάν».

Την εν λόγω δυσοίωνη πρόβλεψη είχε κάνει στα τέλη του περασμένου Οκτωβρίου, μέσα από τις σελίδες του «Έθνους της Κυριακής», η Ντενίζ Αρσλάν, διευθύντρια σύνταξης τότε στην αγγλόφωνη τουρκική εφημερίδα «Today’s Zaman».

Και δυστυχώς πίσω στο παρόν, μόλις τέσσερις μήνες μετά, τα πράγματα στην Τουρκία έχουν όντως «χειροτερέψει κι άλλο», με τον Ερντογάν σε ρόλο μεγάλου λογοκριτή πλέον όχι απλώς να φιμώνει, αλλά ουσιαστικά να… εξαφανίζει το ένα μετά το άλλο όλα τα αντιπολιτευόμενα μίντια, συγχρονίζοντας μάλιστα τις επιθέσεις του ενάντια στην ελευθεροτυπία με τις παράλληλες διεθνείς εξελίξεις στο Προσφυγικό.

Την Παρασκευή 4 Μαρτίου, μόλις δύο 24ωρα πριν από την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ – Τουρκίας στις Βρυξέλλες, η τουρκική Δικαιοσύνη έσπευσε να θέσει υπό αναγκαστική διαχείριση-επιτροπεία τον ιδιωτικό μιντιακό όμιλο «Feza», με το αιτιολογικό ότι αυτός αποτελεί «προέκταση του τρομοκρατικού δικτύου» του αυτοεξόριστου στις ΗΠΑ Τούρκου ιμάμη (και μεγάλου πολιτικού εχθρού του Ερντογάν) Φετουλάχ Γκιουλέν. Κάπως έτσι, λοιπόν, μέσα σε λίγες ώρες, και με τη συνδρομή πάνοπλων ειδικών δυνάμεων της τουρκικής αστυνομίας που πραγματοποίησαν επεισοδιακή εισβολή στις εγκαταστάσεις του ομίλου, η τουρκική Δικαιοσύνη (το μακρύ χέρι του Ερντογάν εν προκειμένω) βρέθηκε να ελέγχει τη μέχρι πρότινος μεγαλύτερη σε κυκλοφορία εφημερίδα της Τουρκίας «Zaman», την αγγλόφωνη έκδοση «Today’s Zaman», το ειδησεογραφικό πρακτορείο «Cihan», το τηλεοπτικό δίκτυο «Samanyolu», το περιοδικό «Aksiyon» κ.ά.

Οι παλαιές διοικήσεις των εφημερίδων αντικαταστάθηκαν από νέες… φιλικά προσκείμενες στο ισλαμοσυντηρητικό καθεστώς και η άλλοτε αντιπολιτευόμενη «Zaman» βρέθηκε ξαφνικά να έχει περάσει στο φιλοκυβερνητικό στρατόπεδο, βλέποντας εν τω μεταξύ τις πωλήσεις της να πέφτουν από τα 600.000 φύλλα στα… 7.000.

«Αλλοι στήνουν την εφημερίδα»
Όσο για τους περίπου 800 υπαλλήλους του ομίλου, αυτοί πλέον «εργάζονται» μπροστά σε υπολογιστές χωρίς πρόσβαση στο Διαδίκτυο, υπό το άγρυπνο βλέμμα των δυνάμεων της τάξης που κάνουν περιπολίες… ανάμεσα στα γραφεία. «Είμαστε κυριολεκτικά αιχμάλωτοι μέσα στα ίδια μας τα γραφεία» σχολιάζει από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής ο Μουσταφά Εντίμπ Γιλμάζ, «δεσμώτης-δημο-σιογράφος» της «Zaman» όπως αποκαλεί πλέον ο ίδιος τον εαυτό του.

«Τα πράγματα είναι χειρότερα απ’ όσο θα μπορούσα ποτέ να φανταστώ. Δεν έχω ξαναδεί ποτέ μου κάτι ανάλογο» δηλώνει στο «Έθνος της Κυριακής» ο Μουσταφά. «Υπάρχουν 40 με 50 αστυνομικοί που κάνουν περιπολίες μέσα στον χώρο των γραφείων και πολύ περισσότεροι απέξω. Δεν έχουμε πρόσβαση στο Διαδίκτυο, αλλά ούτε και στα μέιλ μας. Κάποιοι συνάδελφοι δίνουν κείμενα, αλλά τα κείμενά τους δεν καταλήγουν στην εφημερίδα.

Αντιθέτως, το φύλλο που πηγαίνει προς εκτύπωση στήνεται από μια άλλη ομάδα ανθρώπων, σε κάποιον άλλο χώρο. Ουσιαστικά αυτό που θέλει η νέα διοίκηση είναι να μας εξαναγκάσει όλους σε παραίτηση, καθώς έτσι θα μπορέσει να απαλλαχθεί από την ανάγκη καταβολής αποζημιώσεων, και για να το επιτύχει μας βομβαρδίζει καθημερινά με απειλές».

Δεδομένων των πραγματικά ακραίων συνθηκών «εργασίας», πολλοί δημοσιογράφοι έχουν δικαιολογημένα αρχίσει να λυγίζουν, άλλοι επιλέγοντας τον δρόμο της παραίτησης και άλλοι της φυγής στο εξωτερικό. «Ενέδωσα στην κυβερνητική πίεση και παραιτήθηκα. Αυτή είναι μια θλιβερή ημέρα για τη χώρα μου. Είμαι ανύπαντρη μητέρα και δεν θέλω να βάλω τον εαυτό μου ή τον γιο μου σε κίνδυνο. Θα σταματήσω να ασχολούμαι με τη δημοσιογραφία» δηλώνει τηλεφωνικά στο «Έθνος» η Ντενίζ Αρσλάν, μια γυναίκα με προσωπική πορεία περίπου 20 ετών στον χώρο της δημοσιογραφίας (στο πρακτορείο Ανατολή κ.α.), που εργαζόταν μέχρι πρότινος ως διευθύνουσα του γραφείου της «Today’s Zaman» στην Αγκυρα.

«Πλέον δεν νιώθω ασφαλής στην Τουρκία ως δημοσιογράφος. Φοβήθηκα ότι θα κατέληγα στη φυλακή. Είχα ένα προγραμματισμένο ταξίδι και έφυγα. Δεν γνωρίζω πότε θα επιστρέψω. Δεν έχω παραιτηθεί και περιέργως δεν με έχουν απολύσει ακόμη» σημειώνει από την πλευρά της η Σεβγκί Ακάρτσεσμε, αρχισυντάκτρια στην «Today’s Zaman», η οποία έχει πλέον βρει καταφύγιο σε κάποια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Αν και γεωγραφικά μακριά, η ίδια δηλώνει αποφασισμένη να συνεχίσει να δίνει τον αγώνα υπέρ της ελευθερίας του Τύπου στην Τουρκία με την ιδιότητα της δημοσιογράφου. «Κάποιοι άνθρωποι από το δυναμικό της »Today’s Zaman» θα προσπαθήσουμε να συνεχίσουμε, ίσως online, αλλά με άλλο όνομα, καθώς δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το ίδιο» διευκρινίζει η… υπό απόλυση αρχισυντάκτρια.

Σε δημοσιογραφικό επίπεδο, πάντως, έχουν αρχίσει ήδη να διαμορφώνονται οι πρώτες προσπάθειες «αντίστασης». Ο αγγλόφωνος ιστοχώρος Turkishminute.com δημοσιεύει κείμενα που απορρίφθηκαν από τη νέα διοίκηση της «Zaman». Στο ίδιο μοτίβο και η «Zaman» της Γερμανίας, «Zaman Almanya», ξεκαθάρισε ότι παραμένει… αντιπολιτευόμενη. Αλλά και μέσα στον χώρο των τουρκόφωνων μίντια έχει πλέον κάνει την εμφάνισή της μια νέα αντιπολιτευόμενη εφημερίδα ονόματι «Yarina Bakis». Τα εν λόγω εγχειρήματα μένει να φανεί βέβαια πώς θα εξελιχθούν.

Με την ανοχή της διεθνούς κοινότητας

Οι απολυταρχικές διαθέσεις του Ερντογάν είναι πάντως δεδομένες και οι προοπτικές δυσοίωνες. «Μετά την 1η Νοεμβρίου θα τους κάνουμε να λογοδοτήσουν» είχε διακηρύξει χαρακτηριστικά προ μηνών ο κυβερνητικός βουλευτής Αϊντίν Ουνάλ αναφερόμενος στα αντιπολιτευόμενα μίντια. «Δεδομένη» φαίνεται να είναι ωστόσο και η (ελέω Προσφυγικού) «ανοχή» της διεθνούς κοινότητας απέναντι στις διαθέσεις του σουλτάνου, μια ανοχή που διαψεύδει τις προσδοκίες πολλών εντός της Τουρκίας.

«Η κατάληψη της »Zaman» έλαβε χώρα μπροστά στα μάτια όλων των Ευρωπαίων. Κι όμως αυτοί πήγαν δύο ημέρες μετά, στη Σύνοδο, και έσφιξαν το χέρι του Νταβούτογλου δικαιώνοντας έτσι τις ενέργειες του τουρκικού καθεστώτος. Αντί να προσπαθεί να εκπληρώσει τις προϋποθέσεις για ένταξη στην ΕΕ, η Τουρκία πλέον θέτει τους όρους του παιχνιδιού έχοντας το πάνω χέρι. Ο Ερντογάν εκβιάζει την ΕΕ και η ΕΕ δυστυχώς δεν είναι ενωμένη» σημειώνει από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής ο Μουσταφά Εντίμπ Γιλμάζ. Στο ίδιο πνεύμα και η Ντενίζ Αρσλάν διερωτάται «πώς είναι δυνατό να μιλάμε για Δημοκρατία και ανθρώπινα δικαιώματα όταν όλα αυτά συμβαίνουν στην Τουρκία και κανείς δεν ενδιαφέρεται;». «Το Προσφυγικό αποτελεί μεγάλη ευκαιρία για τον Ερντογάν. Αυτός έχει το πάνω χέρι και ζητά ολοένα και περισσότερα» συνεχίζει η Τουρκάλα πρώην δημοσιογράφος.

Είναι γεγονός, πάντως, ότι όλες οι μέχρι τώρα ενέργειες του Ερντογάν στο μέτωπο της λογοκρισίας πραγματοποιούνται πάντοτε σε… συγχρονισμό με άλλες εξελίξεις, εντός και εκτός συνόρων.

Ήταν Νοέμβριος του 2014 (στην επέτειο της συμπλήρωσης ενός έτους από την αποκάλυψη του σκανδάλου διαφθοράς κατά της ίδιας της οικογένειας Ερντογάν καθώς και υπουργών) όταν αστυνομικές δυνάμεις εισέβαλαν σε εφημερίδες και τηλεοπτικούς σταθμούς συλλαμβάνοντας δεκάδες ανθρώπους των μίντια, μεταξύ αυτών και τον διευθυντή της «Zaman», Εκρέμ Ντουμανλί.

Ηταν Μάρτιος του 2014 (λίγο πριν από τις δημοτικές εκλογές) όταν το καθεστώς έριξε μαύρο σε Twitter και YouTube, μετά τη δημοσιοποίηση συνομιλιών που είχαν υποκλαπεί, αποκαλυπτικών ως προς τη διαφθορά στο περιβάλλον του Τούρκου προέδρου.

Ηταν Ιούνιος του 2015 (μία εβδομάδα πριν από τις βουλευτικές εκλογές) όταν αστυνομικοί ξυλοκόπησαν τον δημοσιογράφο της «Zaman» Εμρέ Σεντζάν, στο Πάρκο Γκεζί. Ηταν Οκτώβριος του 2015 (λίγο πριν από τις επαναληπτικές βουλευτικές του Νοεμβρίου) όταν το καθεστώς έθεσε υπό αναγκαστική διαχείριση τον αντιπολιτευόμενο όμιλο «Koza Ipek» (Bugun, Milliyet, Kanalturk, Bugun TV), επικαλούμενο «οικονομικές παρατυπίες».

Και είναι πλέον Μάρτιος του 2016 (εν μέσω κορύφωσης των διαπραγματεύσεων για το Προσφυγικό) καθώς η Αγκυρα «οικειοποιείται» τον όμιλο της αντιπολιτευόμενης «Zaman», έπειτα από σχετική απόφαση του 6ου Ποινικού Δικαστηρίου Ειρήνης της Κωνσταντινούπολης, ενός δηλαδή εκ των δικαστηρίων που ίδρυσε το ίδιο το ισλαμοσυντηρητικό καθεστώς το καλοκαίρι του 2014 για να εξυπηρετεί τα συμφέροντά του.

‘ΑΓΩΝΑΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΦΟΒΟ’

Ο Μουσταφά Εντίμπ Γιλμάζ δηλώνει αποφασισμένος να συνεχίσει να αντιστέκεται. «Δίνουμε αγώνα ενάντια σε αυτό το τείχος του φόβου. Εάν εμείς σωπάσουμε τώρα, τότε όλοι θα παραμείνουν βουβοί. Μιλάμε ανοιχτά για να μάθουν όλοι ότι ακόμη υπάρχουν άνθρωποι στην Τουρκία που στηρίζουν τη Δημοκρατία».

Πηγή: ΕΘΝΟΣ