ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΟΥΝΑΡΟΠΟΥΛΟΣ – ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΣΥΜΒΟΛΙΣΤΗ ΖΩΓΡΑΦΟ ΤΗΣ ΓΕΝΙΑΣ ΤΟΥ ’30

Χάρη στα ονειρικά έργα του διακρίθηκε όσο ζούσε αλλά και κατηγορήθηκε για… περιορισμένη φαντασία. Ωστόσο ο Γουναρόπουλος είναι ένα από τα διασημότερα ονόματα της ελληνικής ζωγραφικής.

Ο Γιώργος Γουναρόπουλος γεννήθηκε στις 22 Μαρτίου του 1889 στη Βουλγαρία. Στις αρχές του 20ού αιώνα εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα και το 1906 εγγράφηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών. Αποφοίτησε το 1912 με το πρώτο βραβείο. Αφού πολέμησε στους τους Βαλκανικούς Πολέμους και στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1919 πήγε με Αβερώφειο υποτροφία στο Παρίσι. Εκεί εξέθεσε στο Salon National des Beaux Arts, στο Salon d’ Automne και στο Salon des Independants.

Αυτοπροσωπογραφία

Το 1924 έκανε την πρώτη του έκθεση στην Αθήνα, και συγκεκριμένα στο Ζάππειο. Παρουσίασε 77 έργα. Τον επόμενο χρόνο επέστρεψε στο Παρίσι και άρχισε να μορφοποιεί το προσωπικό στυλ του, με το οποίο έγινε ευρύτερα γνωστός. Το 1932 εξαιτίας του κραχ επέστρεψε μόνιμα στην Αθήνα. Παντρεύτηκε τη μουσικοσυνθέτρια Μαρίκα Πρωίου και απέκτησε μαζί της έναν γιο – τον γνωστό, αργότερα, αρχιτέκτονα Ηλία Γουναρόπουλο.

Οι μεγάλες διακρίσεις
Η επιστροφή του Γουναρόπουλου στην Ελλάδα συνέπεσε με τη δημιουργία μιας σημαντικής εικαστικής κίνησης, στην οποία πρωτοστάτησε η περίφημη γενιά του ’30.

Ο ίδιος το 1934 έλαβε μέρος για πρώτη φορά στην Βiennale της Βενετίας. Το 1934 εικονογράφησε τις Αλληλουχίες του στενού του φίλου, ποιητή, Ανδρέα Εμπειρίκου. Το 1937 ο Δήμος Αθηναίων του ανέθεσε την τοιχογράφηση της αίθουσας του Δημοτικού Συμβουλίου στο Δημαρχείο της Αθήνας. Το 1944 ο Γουναρόπουλος ήταν από τα ιδρυτικά στελέχη του Καλλιτεχνικού Επαγγελματικού Επιμελητηρίου. Το 1948 εξέθεσε στην γκαλερί Hugo του Αλέξανδρου Ιόλα στη Νέα Υόρκη.

Το 1951 με παραγγελία του βιομηχάνου Απόστολου Παπαγεωργίου, ο Γουναρόπουλος ανέλαβε την αγιογράφηση του παρεκκλησιού της Αγίας Τριάδας στο Αχιλλοπούλειο Νοσοκομείο του Βόλου. Πρόκειται για έργο μοναδικό στο είδος του που δεν συγκρίνεται με καμία άλλη παραδοσιακή (βυζαντινή) ή μη αγιογράφηση.

Το 1955, συμμετείχε σε διεθνή ομαδική έκθεση στο Γκέτεμποργκ της Σουηδίας μαζί με άλλους γνωστούς Ελληνες ζωγράφους. Το 1958, παρουσίασε έργα του στην γκαλερί Ζυγός της Αθήνας και στον διεθνή διαγωνισμό Guggenheim σε αίθουσα της Αμερικάνικης Υπηρεσίας Πληροφοριών, όπου και έλαβε το αντίστοιχο ελληνικό βραβείο Guggenheim. Ακολούθησαν ατομικές εκθέσεις στην Αθήνα και πολλές ομαδικές εκτός Ελλάδας: στο Ααχεν της Γερμανίας (1959), στην Μπιενάλε του Σάο Πάολο (1959), στην Αμμόχωστο (1960), στην Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας (1963), στις Βρυξέλλες (1964) και στο Μπουένος Άιρες (1964). Μετά την πτώση της δικτατορίας στην Ελλάδα, η Εθνική Πινακοθήκη αφιέρωσε μια μεγάλη αναδρομική στο έργο του. Ο Γιώργος Γουναρόπουλος πέθανε το 1977.

Ο Γιώργος Γουναρόπουλος στο Παρίσι το 1921

Η κριτική
Ως δημιουργός, ο Γιώργος Γουναρόπουλος ήταν παραγωγικότατος. Εργα του σήμερα υπάρχουν στο Μουσείο Γ. Γουναρόπουλου, στην Εθνική Πινακοθήκη, στο Τελλόγλειο Ιδρυμα Τεχνών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και σε πολλές άλλες δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές. Υπέγραφε πάντα ως G. Gounaro.

Υπήρξε μοναδικός στην τεχνοτροπία του. Δημιούργησε ένα απολύτως προσωπικό ύφος, το οποίο δεν κατατάσσεται εύκολα σε κάποια κατηγορία. Οι πίνακές του έχουν έναν υπερβατικό χαρακτήρα: εξαϋλωμένες μορφές σχεδιασμένες με λίγες λιτές γραμμές που χάνονται μέσα σε ονειρώδη χρώματα βαθυγάλανα, κιτρινοκόκκινα έως ιώδη. Στα έργα του Γουναρόπουλου, γυναικείες μορφές, δέντρα, νεκρές φύσεις με ψάρια και όστρακα συναντιούνται σε μυθώδη ποιητικά οράματα. Ακόμα και οι προσωπογραφίες του με κάρβουνο ή μολύβι έχουν χαρακτήρα φευγαλέου ονείρου.

Ωστόσο, γι’ αυτή την εμμονή του στα ποιητικά και συμβολικά θέματα, στη «συμπαντική ζωγραφική» όπως τη χαρακτήριζε ο ίδιος, ορισμένοι κριτικοί τον επέκριναν για «κάπως περιορισμένη ή κάπως obsédée φαντασία».

Στην έκθεση που παρουσιάζει ως τις 13 Μαΐου το Ιδρυμα Θεοχαράκη, βλέπουμε εκατό και πλέον αντιπροσωπευτικά έργα της πορείας του από την εποχή της διαμονής του στο Παρίσι αλλά και από την πολύχρονη διαμονή του στην Αθήνα. Τα έργα αυτά με τον ένα ή τον άλλο τρόπο επιβεβαιώνουν τον στοχασμό του: «Σκοπός  μου είναι η λύτρωση του ανθρώπου μέσω της ζωγραφικής και όχι μέσω των θεμάτων. Κυκλοφορώ μέσα σε φως τριών διαστάσεων. Τη ζωγραφική μου την κλείνω μέσα σε μια διάφανη σφαίρα για να αισθάνεται καλύτερα ο θεατής την κοσμογονική προέλευση αυτής της ζωγραφικής ουσίας».

Επιμέλεια έκθεσης: Τάκης Μαυρωτάς

Η έκθεση
«Ο Γιώργος Γουναρόπουλος και η ποιητική του Συμβολισμού. Ζωγραφική 1912 – 1976»
Ιδρυμα Θεοχαράκη: Βασιλίσσης Σοφίας 9 & Μέρλιν , Αθήνα, τηλ. 210 3611206
Διαρκεί: ως 13 Μαΐου
Λειτουργεί: όλες τις μέρες (10.00-18.00), Πέμπτη (10.00-20.00)